Omgaan met iemand met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) is niet altijd makkelijk. Het vraagt begrip en geduld. Onderlinge relaties kunnen veranderen als gevolg van NAH. Mensen met hersenletsel hebben bijvoorbeeld vaak het gevoel dat ze ook thuis patiënt zijn. Ook kan hun persoonlijkheid veranderen. Sommige mensen worden passief en depressief, anderen juist agressief. Het netwerk moet van de één op andere dag opeens (veel) zorg leveren omdat hun partner, ouder of kind is getroffen door hersenletsel. De partner gaat soms te veel ‘zorgen’ of voelt zich juist niet erkend voor alle gegeven zorg. Het kost tijd om aan de nieuwe situatie te wennen en het gaat vaak niet vanzelf.
Hersenletsel verandert de relatie met een partner
Door hersenletsel kan de relatie tussen partners behoorlijk veranderen. De impact op het gezamenlijk leven is meestal heel groot. De partner van iemand met hersenletsel krijgt vaak een nieuwe rol: mantelzorger. Hoe kun je iemand met NAH het beste ondersteunen en tegelijkertijd goed voor jezelf zorgen? Een vraag die veel partners bezighoudt.
Hersenletsel verandert de relatie met het gezin
Ook binnen een gezin moeten de gezinsleden een nieuwe manier vinden om met elkaar om te gaan en te leven. Er vindt een verschuiving plaats van verantwoordelijkheden, zonder dat iemand erop voorbereid was. Voor naasten heeft dit grote gevolgen. Het is niet meer zoals het vroeger was. Voor jonge kinderen is het lastig te begrijpen wat er met hun vader of moeder is gebeurd. Oudere kinderen helpen vaak met de zorg.
Het is een proces
In het begin heb je geen idee welke gevolgen NAH op jullie leven heeft. Je bent zoekende en weet niet welke vragen je aan de behandelaren moet stellen. NAH kan leiden tot veranderd gedrag, communicatieproblemen en depressiviteit, waardoor misverstanden en onbegrip kunnen ontstaan. Iets wordt anders begrepen dan in werkelijkheid is gezegd. Thuis gaat dit gepaard met veel strijd, verdriet en stress.
Naasten gaan een proces door van rouw- en verliesverwerking. Zij worstelen vaak met complexe gevoelens: angst, frustratie, schaamte, verdriet, boosheid en loyaliteit. Helemaal als er ook sprake is van karakterveranderingen, is dit alles van grote invloed op de onderlinge relaties.
Empathie, communicatie en geduld
De sleutel tot het omgaan met iemand met NAH is empathie en communicatie. Praat met de getroffene over hun hersenletsel en hoe het hun leven beïnvloedt. Luister naar de zorgen en gevoelens en probeer samen oplossingen te vinden voor eventuele problemen.
Het is belangrijk om te begrijpen dat diegene misschien beperkingen heeft die je niet altijd ziet. Misschien worstelt hij of zij met geheugenproblemen, vermoeidheid, stemmingswisselingen of concentratieproblemen. Geef de persoon met NAH de tijd en ruimte om met deze uitdagingen om te gaan.
- Blijf zo geduldig mogelijk; geduld is misschien wel de belangrijkste eigenschap om te hebben in een relatie met iemand met NAH.
- Probeer flexibel en aanpasbaar te zijn; het leven met iemand met NAH kan onvoorspelbaar zijn.
- Zorg ook goed voor jezelf, richt je niet uitsluitend op de zorg voor de persoon met NAH.
- Zoek ondersteuning bij vrienden, familie of professionele hulpverleners; het kan nuttig zijn om met anderen te praten die in een vergelijkbare situatie verkeren of om advies in te winnen van experts op het gebied van NAH.
- Probeer je partner te accepteren zoals hij/zij is.
- Vier de kleine overwinningen.
Leven met NAH
Hersenletsel zet je leven op zijn kop. Thuis is alles anders en terug naar werk of opleiding lukt vaak niet. InteraktContour biedt mensen met hersenletsel gespecialiseerde zorg en ondersteuning. Bijvoorbeeld door behandeling, individuele begeleiding thuis, dagbesteding op locatie en wonen met zorg. Ook helpt InteraktContour bij arbeidsre-integratie.
Meer weten? Ontdek wat InteraktContour voor jou kan betekenen.
Bij InteraktContour bieden we het behandelprogramma Hersenz, een bekende behandelmethode in de zorg. Hersenz bestaat uit verschillende onderdelen, waaronder een partnermodule. Hierin staat ondersteuning voor partners en naasten centraal. In deze module leren mensen met NAH en hun naasten omgaan met de gevolgen van het hersenletsel op hun leven. Samen ga je aan de slag met verliesverwerking, draaglast en -kracht, grenzen herkennen en hanteren en het (her)ontdekken van je eigen waarden.