Sommige mensen slapen als een roos. Anderen hebben juist moeite met lekker slapen. Een bekende oorzaak van slaapproblemen is niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Veel mensen met NAH klagen na hun letsel over vermoeidheid en een toegenomen slaapbehoefte.
Beschadigingen aan de hersenstam - bijvoorbeeld door een hersenstaminfarct - kunnen bijvoorbeeld tot slaapproblemen leiden. In dat deel van de hersenen bevindt zich namelijk het ’slaapcentrum’, dat regelt of je wakker bent of niet. En er is volgens onderzoek ook een verband tussen een slaapstoornis en beroerte en/of TIA’. Slaapstoornissen blijken het risico en de kans op een beroerte te verhogen, én van invloed te zijn op het herstel na een beroerte.
Oorzaken slaapproblemen na NAH
Er zijn verschillende oorzaken waardoor je als gevolg van NAH slaapproblemen kunt ontwikkelen:
- Verstoring van de hersenfunctie: NAH kan de werking van de hersenen verstoren, en dus ook de controle over het slaap-waakritme. Dit kan leiden tot problemen met inslapen, doorslapen en verstoorde slaappatronen.
- Fysieke oorzaken: sommige vormen van NAH kunnen fysieke problemen met zich meebrengen waardoor je minder goed kunt slapen, zoals pijn, spierspanning of ademhalingsproblemen.
- Veranderingen in emotie en gedrag: NAH kan leiden tot stemmingsstoornissen zoals depressie en angst, die op hun beurt slaapproblemen kunnen veroorzaken.
- Medicatie: sommige medicijnen die gebruikt worden bij NAH kunnen slaapstoornissen veroorzaken.
Meest voorkomende slaapproblemen
-
Slaapapneu
Een ernstige stoornis die heel slecht is voor je slaap en kan leiden tot grote lichamelijke problemen, zoals hartritmestoornissen en een hoge bloeddruk.
-
Slapeloosheid
Iemand met slapeloosheid kan de slaap niet vatten, is 's nachts vaak wakker of kan vroeg in de ochtend al niet meer slapen.
-
Nachtangst
Iemand met nachtangst vertoont paniekaanvallen tijdens de slaap, wat zich kan uiten in schreeuwen, slaan, overmatig zweten en een hoge hartslag.
-
Rusteloze benen
Restless Leg Syndrome (RLS), een slaap- en bewegingsstoornis die patiënten dwingt te bewegen tijdens rustperiodes.
-
Narcolepsie
Mensen met deze slaapstoornis hebben een continue drang om te slapen en vallen erg gemakkelijk in slaap.
- Ga naar je huisarts zodra je symptomen van slaapapneu herkent en laat je voor onderzoek doorverwijzen naar een geaccrediteerd algemeen slaapcentrum.
- Als je last hebt van vermoeidheid en slaperigheid na een beroerte, zorg dat je goed onderzocht wordt en behandeling krijgt.
- Na het ontstaan NAH heb je vaak behoefte aan rust en slaap overdag. Doe dit, maar bouw dit ook weer af. Beperk het uitrusten overdag. Het is namelijk niet altijd verstandig om rust te nemen en te slapen als je daar behoefte aan hebt. Het is beter om een aantal keer kort te rusten dan één keer lang. Uiteindelijk is het verstandig om overdag maximaal één uur uit te rusten.
- Ga op hetzelfde tijdstip slapen en sta om dezelfde tijd op. Zo went je lichaam aan een vast ritme.
- Vermijd inspannende activiteiten voor het slapengaan, zowel lichamelijk als geestelijk.
- Doe ontspanningsoefeningen voor het slapengaan.
- Doe ademhalingsoefeningen voor het slapengaan.
- Maak er een gewoonte van om in je bed te slapen en zorg voor een goed hoofdkussen en matras.
- Pieker je en kun je daarom niet slapen? Schrijf dan je gedachten op in een boekje.
- Luister ontspannende muziek of naar de golven van de zee.
Problemen met slapen zijn meestal niet het enige gevolg van NAH. NAH zet je leven en dat van je naasten op zijn kop. Naar werk of school lukt vaak niet meer en thuis is alles anders. Hersenz heeft een eigen behandelprogramma. Hierin leren jij en je omgeving omgaan met alle veranderingen na hersenletsel.
Meer weten? Bekijk welke organisatie bij jou in de buurt het behandelprogramma Hersenz aanbiedt.